Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Israel (VIFTA) vừa chính thức được ký kết, mở ra chân trời mới cho doanh nghiệp Việt Nam tại thị trường Trung Đông.

VIFTA là một hiệp định toàn diện, bao trùm nhiều lĩnh vực mà Việt Nam và Israel cùng quan tâm, như thương mại hàng hóa, dịch vụ - đầu tư, quy tắc xuất xứ, các biện pháp vệ sinh kiểm dịch động thực vật, hải quan, mua sắm chính phủ…

Cơ hội rộng mở

Chọn Israel để đàm phán và ký kết FTA là chiến lược đúng đắn của các nhà ngoại giao và cơ quan hoạch định lộ trình thương mại Việt Nam. Bởi thị trường Israel là thị trường quy củ, tiêu chuẩn; giàu tiềm năng khoa học công nghệ để doanh nghiệp Việt Nam tiếp xúc, học hỏi hoàn thiện mình.

Cơ cấu các mặt hàng của Việt Nam và Israel không cạnh tranh loại trừ nhau mà có khả năng bổ trợ các mảng khiếm khuyết cho nhau. Việt Nam giàu tiềm năng sản xuất nông sản, nhưng thiếu quy trình công nghệ cao. Về lĩnh vực này, Israel là quốc gia hàng đầu thế giới.

Trong cơ cấu các mặt hàng nông sản, mặc dù quốc gia Trung Đông đạt được nhiều thành tựu vượt bậc về công nghệ canh tác, nhưng lại thiếu hụt nông sản nhiệt đới, như: thanh long, nhãn, vải, xoài; thủy sản giàu hàm lượng dinh dưỡng từ Việt Nam, như: cá ngừ, tôm.

Ngoài các sản phẩm tươi sống, Israel cũng là thị trường tiềm năng với mặt hàng đã qua chế biến. Việt Nam là nước có tiềm năng lớn về vùng nguyên liệu nông sản nên chúng ta có thể kết hợp với công nghệ của Israel để tăng tỉ lệ hàng chế biến của Việt Nam ra thế giới.

Với lĩnh vực gỗ công nghiệp, hiện nay nhiều doanh nghiệp nội địa đang cố gắng khai phá thị trường Trung Đông khi các bạn hàng truyền thống bị suy giảm sức mua. Vì vậy, VIFTA sẽ mở thêm cơ hội cho các doanh nghiệp gỗ trong tương lai gần để tiếp cận thị trường này. Ngành da, giày, may mặc sẽ có thêm thị trường giàu tiềm năng, nhu cầu tiêu dùng lớn, khả năng thanh toán cao, góp phần đang dạng hóa, tránh rủi ro.

VIFTA không chỉ mang đến cơ hội cho doanh nghiệp ở thị trường Israel, mà còn góp phần mở rộng cánh cửa hợp tác thương mại ở Trung Đông. Israel là cửa ngõ vào UAE. Trong khi UAE là cửa ngõ đi ra toàn cầu, bởi vì các nhà buôn lớn đều đến Dubai tìm cơ hội hợp tác thông qua các chương trình xúc tiến đẳng cấp như Gulfood, Expo.

Doanh nghiệp cần lưu ý gì?

Thành bại của FTA phần nhiều do doanh nghiệp quyết định. Trước thị trường mới, đặc trưng như Israel, các nhà xuất khẩu buộc phải trang bị kiến thức văn hóa, phong cách tiêu dùng, đặc biệt là quy định Kosher - tiêu chuẩn thực phẩm ăn kiêng của người Do Thái.

Luật Do Thái quy định, một loại thịt được xem là Kosher khi có nguồn gốc từ động vật nhai lại có móng guốc chẻ đôi như: cừu, bò, dê,...; một số loại gia cầm như: Gà, ngỗng, chim cút, bồ câu, gà tây. Thịt phải được làm sạch hết những dấu vết của máu trước khi nấu.

Theo Luật Phòng chống gian lận Kashrut, chỉ có Giáo trưởng Do Thái của Israel mới có thể phê duyệt sản phẩm Kosher để tiêu thụ tại đất nước mình. Giáo trưởng Do Thái Israel cũng có thể ủy quyền cho một cơ quan giám sát khác thay mặt mình thực hiện.

Hàng hóa xuất nhập khẩu ở Israel chịu quy định chặt chẽ, bởi “Luật tiêu chuẩn 1953” công bố các thông số kỹ thuật và tiêu chuẩn cho các sản phẩm và dịch vụ. Pháp luật Israel bắt buộc áp dụng nhiều tiêu chuẩn quốc tế để tối đa hóa lợi ích cho người tiêu dùng Israel trong một thị trường cạnh tranh.

Đáng chú ý, người tiêu dùng Israel rất nhạy cảm và tinh vi, thuộc nhóm văn minh nhất thế giới, đặc biệt thích hàng hóa ngoại nhập. Hai vấn đề được người Israel quan tâm hàng đầu với các sản phẩm là chất lượng và giá cả.

Tính cạnh tranh của thị trường Israel rất lớn. Ngoài Việt Nam, Israel đã ký rất nhiều FTAs với những nền kinh tế đạt tiêu chuẩn rất cao ở châu Âu và châu Mỹ, như: Thụy Sĩ, Na Uy, Canada, Hoa Kỳ,…

Nhiều chuyên gia cho rằng, để trụ vững ở thị trường Israel, các doanh nghiệp Việt Nam phải chủ động nâng cao chất lượng hàng hóa, đáp ứng tiêu chuẩn tuy không quá cao nhưng rất đặc trưng. Mặt khác, cẩn trọng với phòng vệ thương mại với rất nhiều đối thủ mạnh.

PGS. TS. Ngô Trí Long - chuyên gia kinh tế cho rằng, để tận dụng VIFTA một cách có hiệu quả, các doanh nghiệp Việt cần chủ động trong vấn đề tìm hiểu những cơ chế, chính sách, thị trường, những rào cản thương mại để từ đó nâng cao chất lượng sản phẩm hàng hóa và sức cạnh tranh khi thâm nhập thị trường Israel.

Nguồn: Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp

• Hoa Kỳ nhận hồ sơ đề nghị điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với sản phẩm pin năng lượng mặt trời nhập khẩu từ Việt Nam
• Moscow cảnh báo Washington về chiến tranh thương mại
• Điều kiện để trái bưởi tươi Việt Nam được xuất khẩu vào Australia
• Đại sứ Liên minh châu Âu: Việt Nam nỗ lực lớn để được gỡ thẻ vàng IUU
• Thu hẹp khoảng cách đưa hàng hóa Việt Nam ra thị trường thế giới qua nền tảng số