Xuất khẩu gạo : Sức ép từ doanh nghiệp ngoại

Theo cam kết WTO, từ 2011 VN phải mở cửa thị trường gạo. Đồng nghĩa với việc các DN XK gạo VN sẽ phải cạnh tranh sống còn với DN ngoại.  

Điều này đồng nghĩa với việc nông dân sẽ có nhiều thuận lợi hơn khi được nhiều quyền chọn khách hàng, mức giá cao nhất theo thị trường; nhưng nó cũng đồng nghĩa với việc các DN nội đang kinh doanh xuất khẩu gạo sẽ đối đầu cuộc canh tranh sống còn.

Tại Nghị định 109/2010/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ 1/1/2011, các DN ngoại phải có ít nhất 1 kho chuyên dùng với sức chứa tối thiểu 5.000 tấn lúa và 1 cơ sở xay - xát lúa, gạo với công suất tối thiểu 10 tấn lúa/giờ, phù hợp quy chuẩn của Bộ NN-PTNT và phải trữ ít nhất 10% lượng gạo xuất khẩu 6 tháng trước đó; khi xuất cho bên thứ ba là nước hoặc vùng lãnh thổ có giao dịch hợp đồng tập trung với VN phải được sự đồng ý của bên bán.

Tuy nhiên, trên thương trường, vốn là yếu tố quan trọng nhất thì DN nước ngoại lại nhiều tiềm lực hơn. Đó là chưa nói họ được lãi suất vay thấp (khoảng 5%/năm), trong khi DN VN không chỉ hạn chế về nguồn vốn mà việc vay vốn ngân hàng phải chịu lãi suất gấp 3-5 lần, từ 15-18%/năm, khó lòng trụ vững. Hơn nữa, tại Nghị định 109 về kinh doanh xuất khẩu gạo cũng “sàng lọc” những DN VN nhỏ lẻ, không đáp ứng điều kiện thì sau 9 tháng kể từ 1/1/2011 sẽ phải “đóng cửa”. Tất yếu DN nội hoặc chọn con đường phá sản hoặc bị DN nước ngoài thôn tính, đặc biệt là DN đang có sẵn nhà máy xay xát lẫn kho chứa lúa gạo. Khi đó, với số ít, những đại gia lớn càng bị cạnh tranh gay gắt hơn, bởi DN nước ngoài khi đáp ứng đủ điều kiện kinh doanh tại VN có thể xuất bán cho DN khác ở nước thứ ba... Và cũng lợi thế vốn, cơ chế... chuyện xây kho bãi đối với DN nước ngoài sẽ không mất thời gian  như DN VN; không mất thời gian để thu mua lúa gạo trong dân, khi việc “bắt tay” 4 nhà ở ta vẫn còn lỏng lẻo.

Thế nên muốn tồn tại, các DN VN phải nhanh chóng thay đổi từ công nghệ, kho tàng, máy móc thiết bị, đầu tư vùng nguyên liệu liên kết, chuỗi giá trị với người sản xuất... và quan trọng hơn cả là phải thật sự bắt tay “ 4 nhà”.

Nguồn: Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam