Chống khai thác IUU: Không để “thẻ vàng” thành “thẻ đỏ”

Theo kế hoạch, từ ngày 25/5 đến ngày 5/6/2020, Đoàn Thanh tra của Tổng vụ các vấn đề về Biển và Thủy sản của Ủy ban châu Âu (DG-Mare) tiếp tục sang Việt Nam kiểm tra tình hình triển khai thực hiện các khuyến nghị của EC về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và theo quy định (IUU). Nếu kết quả kiểm tra không đáp ứng được các khuyến nghị của EC, nguy cơ “thẻ vàng” chuyển thành “thẻ đỏ” rất cao.

Chưa có dấu hiệu giảm

Ông Nguyễn Quang Hùng - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản – Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) - cho biết, qua 2 đợt kiểm tra, Đoàn Thanh tra của EC (Ủy ban châu Âu) ghi nhận sự vào cuộc tích cực của Việt Nam từ trung ương đến địa phương. Đặc biệt, việc xây dựng hoàn thiện khung pháp lý bao gồm Luật Thủy sản bước đầu đã đi vào thực tiễn. Nỗ lực triển khai lắp đặt giám sát hành trình cho tàu cá theo khuyến nghị của EC, đưa hoạt động của tàu cá từng bước đi vào quy củ.

Tuy nhiên, những gì đã đạt được vẫn chưa đủ để EC quyết định rút “thẻ vàng” sau gần 2 năm rưỡi hải sản Việt Nam được cảnh báo. Một trong những vấn đề quan ngại nhất đó là, tình trạng tàu cá Việt Nam vi phạm vùng biển nước ngoài chưa có dấu hiệu giảm. Trong năm 2019, xảy ra 138 vụ/220 tàu cá Việt Nam bị nước ngoài bắt giữ, xử lý.

“Việc áp dụng quy định xử phạt hành chính mới trong lĩnh vực hải sản đối với các trường hợp vi phạm vùng biển nước ngoài còn hạn chế và chưa thống nhất giữa các địa phương. Đây là mấu chốt quan trọng để EC tháo gỡ “thẻ vàng” hay nâng lên cảnh báo “thẻ đỏ” đối với hải sản cho Việt Nam trong đợt thanh tra tiếp theo nếu tình hình chưa có sự cải thiện”, ông Nguyễn Quang Hùng nói.

Ngăn chặn, xử lý kịp thời

Đaị diện Tổng cục Thủy sản cho biết, nếu đoàn kiểm tra lần 3 còn phát hiện Việt Nam chưa khắc phục được những khuyến nghị trước đó thì nguy cơ rất lớn “thẻ vàng” sẽ bị chuyển thành “thẻ đỏ”. Hệ lụy sẽ không nhỏ, bởi chỉ mới dính “thẻ vàng” mà xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường châu Âu đã giảm sút đáng kể.

Để không bị dính “thẻ đỏ”, tiến tới gỡ “thẻ vàng”, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường - đề nghị: Các địa phương chuẩn bị chu đáo, hiệu quả kế hoạch và nội dung làm việc với Đoàn Thanh tra của EC lần thứ 3. Ngăn chặn, xử lý kịp thời, có hiệu quả tàu cá vi phạm hoặc có dấu hiệu vi phạm khai thác IUU, đặc biệt là ngăn chặn, chấm dứt tình trạng tàu cá Việt Nam vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài. Tập trung khắc phục các tồn tại trong công tác kiểm soát tàu cá ra - vào cảng, đảm bảo kiểm soát 100% sản lượng cập bến tại các cảng cá chỉ định và thu hồi 100% nhật ký khai thác của các tàu cá cập cảng, truy xuất nguồn gốc thủy sản xuất sang thị trường EU.

Sau 2 năm EC cảnh báo “thẻ vàng”, xuất khẩu hải sản của Việt Nam sang thị trường EU giảm 6,5%. Từ vị trí thứ 2 trong các thị trường nhập khẩu hải sản Việt Nam, EU đã tụt xuống đứng vị trí thứ 5 và tỷ trọng sụt giảm từ 18% xuống còn 13%.

Nguồn: Báo Công Thương