Theo một số nguồn tin, các nhà đàm phán của 12 nước thành viên Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) đang soạn thảo các nội dung cuối cùng của Hiệp định và tiến hành rà soát pháp lý các chương đã hoàn thành tại một cuộc họp tuần này tại Tokyo. Bên cạnh đó, các bên đồng thời cũng soạn thảo các văn kiện đàm phán bổ sung (side letters) và rà soát các biểu thuế, vốn mang tính chất phức tạp và cần nhiều thời gian để hoàn thiện. Các biểu thuế này được đàm phán trên cơ sở Hệ thống thuế quan hài hòa (HTS) bản năm 2007, vì thế các nhà đàm phán cần phải đảm bảo rằng các mục này phù hợp với HTS phiên bản năm 2012. Các nguồn tin thân cận cho biết sẽ cần nhiều hơn một cuộc họp tại Tokyo để thiện các văn bản TPP.

Cuộc họp rà soát văn bản TPP này được thực hiện khi chính quyền của Tổng thống Obama đang đối mặt với áp lực từ các đối tác thương mại như Canada, cũng như các thành viên của Quốc hội nước này và các bên liên quan, để công bố các văn bản TPP càng sớm càng tốt. Trước khi các văn bản này được chính thức đưa ra, chính quyền của Tổng thống Obama rất hạn chế cung cấp các nội dung chi tiết của TPP cho đại diện doanh nghiệp và các bên liên quan khác, và chỉ tiết lộ một vài chi tiết mới tại một cuộc họp cho các cố vấn độc lập vào ngày 14/10, nguồn tin cho hay.

Cũng trong một buổi phỏng vấn ngày 14/10, Bộ trưởng Thương mại Canada Ed Fast đã bày tỏ nghi ngờ về việc liệu các văn bản TPP có thể được công bố trước cuộc bầu cử quốc hội của nước này vào ngày 19/10 hay không. Ông cho biết bất kỳ thành viên TPP nào muốn công bố nội dung TPP dưới bất kỳ hình thức nào cũng phải được sự đồng ý của các thành viên TPP còn lại. Hiện tại Canada đang thúc giục mạnh mẽ các thành viên còn lại để sớm công khai văn bản TPP bởi vì nước này đang trong quá trình bầu cử và các bên liên quan cần được biết TPP bao gồm những nội dung cụ thể như thế nào. Nước này cũng đã cung cấp bản tóm tắt một số nội dung chính về TPP để công chúng có thể tiếp cận được.

Trong khi đó tại Hoa Kỳ, chính quyền của ông Obama dường như đã rút lại kế hoạch ban đầu về việc thông báo với Quốc hội nước này ý định ký kết TPP trong vòng vài ngày sau khi tuyên bố kết thúc đàm phán Hiệp định. Ông Obama cũng được Chủ tịch Ủy ban Tài chính Orrin Hatch khuyến cáo tạm hoãn thông báo cho Quốc hội về ý định ký kết TPP trước khi Quốc hội có thể tiếp cận toàn văn Hiệp định.

Trong Lá thư ngày 9/10 gửi Tổng thống Obama, Chủ tịch AFL-CIO Richard Trumka đã viết rằng việc sớm công bố văn bản TPP là một cách chính quyền của ông Obama chứng minh những tuyên bố của mình về lợi ích của TPP: "Theo kinh nghiệm của tôi, khi có tin tốt để chia sẻ, thì không cần thiết phải giữ bí mật." "Nếu TPP cũng sẽ mang lại lợi ích cho tầng lớp trung lưu Mỹ như tất cả những tuyên bố của USTR thì việc công bố văn bản TPP  là cách tốt nhất để chứng minh điều đó."

Một số nguồn tin nhận định, nếu văn bản TPP được công khai, các tranh cãi liên quan đến Hiệp định này có thể sẽ được cải thiện, các bên liên quan sẽ thể hiện lập trường của mình rõ ràng hơn dựa trên các chi tiết của Hiệp định. Ví dụ, các ngành công nghiệp sữa của Mỹ có thể sẽ muốn rà soát lại các biểu thuế quan của Mỹ, Canada và Nhật Bản trước khi đưa ra quan điểm của mình.

Ngược lại, việc chưa công khai văn bản chính thức đồng nghĩa với việc chính quyền Obama cũng sẽ không thể thực hiện các bước thủ tục tiếp theo cho TPP, chẳng hạn như việc thông báo ý định ký kết Hiệp định, và một cuộc bỏ phiếu của Quốc hội, điều mà Chính quyền Hoa Kỳ rất muốn tiến hành sớm. Tuy nhiên, việc bỏ phiếu có thể bị trì hoãn đến sau cuộc bầu cử năm 2016, tức là hơn 13 tháng kể từ bây giờ.

Theo luật về Quyền đàm phán nhanh (TPA) của Hoa Kỳ, sau khi thông báo về ý định ký kết TPP được gửi đi, chính quyền có 90 ngày để ký thỏa thuận TPP hoặc lựa chọn để ký sau. Chính quyền phải công bố các văn bản TPP ít nhất 60 ngày trước khi ký kết, có nghĩa là không muộn hơn 30 ngày kể từ khi thông báo. Các cố vấn độc lập có 30 ngày sau khi thông báo để cung cấp những đánh giá bằng văn bản về TPP.

Nguồn: Trung tâm WTO và Hội nhập VCCI tổng hợp từ trang Inside US Trade

• Doanh nghiệp Việt Nam - Canada đối thoại với Cục Hải quan TPHCM về CPTPP
• Tăng trưởng xuất khẩu nông sản từ Hiệp định CPTPP
• Doanh nghiệp đăng ký mã số xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc tăng cao
• Hội nhập mạnh hơn, thâm nhập sâu hơn, hòa nhập nhiều hơn
• Sau năm 5, dư địa thị trường Hiệp định CPTPP đối với hàng hóa xuất khẩu Việt Nam còn rất lớn