FTA

Lễ ký chính thức hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Hàn Quốc (VKFTA)

05/05/2015    215

Sáng ngày 5/5/2015, được sự ủy quyền của Chính phủ hai nước, dưới sự chứng kiến của Thủ tướng Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng, Lễ ký chính thức Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Hàn Quốc (VKFTA) giữa Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng và Bộ trưởng Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc Yoon Sang-jick đã diễn ra tại Hà Nội, Việt Nam.

Được biết, tại buổi hội đàm giữa Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng và Tổng thống Park Geun Hye trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao đặc biệt kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ đối thoại ASEAN – Hàn Quốc được tổ chức tại Busan, Hàn Quốc ngày 10/12/2014, sau khi hai Bên kết thúc cơ bản đàm phán Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Hàn Quốc (VKFTA), Lãnh đạo Cấp cao hai nước đã nhất trí giao hai Đoàn đàm phán hoàn thành đàm phán các vấn đề kỹ thuật còn lại và hoàn tất các thủ tục nội bộ cần thiết để sớm kí kết Hiệp định trong khoảng đầu năm 2015.

Thực hiện chủ trương của Lãnh đạo Cấp cao hai nước, ngày 28/3/2015, toàn bộ nội dung Hiệp định VKFTA đã được rà soát và ký tắt ở cấp Trưởng đoàn đàm phán tại Xơ-un, Hàn Quốc. Sau khi Việt Nam và Hàn Quốc đã hoàn tất thủ tục nội bộ tại mỗi nước, được sự ủy quyền của Chính phủ hai nước, Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Vũ Huy Hoàng và Bộ trưởng Bộ Thương mại Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc Yoon Sang-jik đã chính thức ký Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Hàn Quốc tại Hà Nội, Việt Nam vào ngày 5/5/2015, dưới sự chứng kiến của Thủ tướng Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng và đại diện các Bộ, ngành cơ quan liên quan hai nước.

Sau hơn 2 năm đàm phán với 8 vòng đàm phán chính thức và 8 vòng đàm phán cấp Trưởng đoàn, đàm phán giữa kỳ, hai Bên đã thống nhất toàn bộ nội dung Hiệp định VKFTA mang tính toàn diện, mức độ cam kết cao và đảm bảo cân bằng lợi ích. Hiệp định gồm 17 Chương, 208 Điều, 15 Phụ lục và 01 Thỏa thuận thực thi quy định. Các nội dung chính của Hiệp định gồm thương mại hàng hóa, thương mại dịch vụ (bao gồm các Phụ lục về dịch vụ viễn thông, dịch vụ tài chính, di chuyển thể nhân), đầu tư, sở hữu trí tuệ, các biện pháp vệ sinh an toàn thực phẩm và kiểm địch động thực vật (SPS), quy tắc xuất xứ, thuận lợi hóa hải quan, phòng vệ thương mại, hàng rào kỹ thuật trong thương mại (TBT), thương mại điện tử, cạnh tranh, hợp tác kinh tế, thể chế và pháp lý.

Hiệp định VKFTA là Hiệp định Thương mại tự do đầu tiên trong số các Hiệp định FTA song phương giữa Việt Nam với các đối tác kinh tế đã cơ bản hoàn tất đàm phán năm 2014, được chính thức ký kết trong năm 2015. Với nội dung đã được thỏa thuận, dự kiến Hiệp định sẽ mang lại những tác động tích cực về nhiều mặt đối với Việt Nam. Về kinh tế, thương mại, đầu tư, tương tự như nội dung cam kết WTO hay các FTA khác mà Việt Nam đã tham gia hoặc đang đàm phán, việc ký kết Hiệp định VKFTA sẽ giúp hoàn thiện hơn nữa môi trường kinh doanh, phân bổ và sử dụng nguồn lực xã hội một cách hiệu quả hơn, từ đó thúc đẩy quá trình tái cơ cấu nền kinh tế theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phục vụ mục tiêu phát triển bền vững.

Hàng xuất khẩu của Việt Nam sẽ được hưởng nhiều cơ hội thị trường mới nhờ các cam kết mở cửa thị trường mạnh mẽ từ phía Hàn Quốc. Cụ thể, Hàn Quốc tự do hóa 97,2% giá trị nhập khẩu (tính theo số liệu năm 2012), chiếm 95,4% số dòng thuế, đặc biệt trong đó có nhiều nhóm hàng nông, thủy sản xuất khẩu chủ lực như tôm, cua, cá, hoa quả nhiệt đới, và hàng công nghiệp như dệt may, đồ gỗ, sản phẩm cơ khí, v.v… Việt Nam là đối tác FTA đầu tiên được Hàn Quốc mở cửa thị trường đối với những sản phẩm hết sức nhạy cảm trong nước như tỏi, gừng, mật ong, khoai lang, v.v… (thuế suất những mặt hàng này rất cao từ 241-420% do đặc biệt nhạy cảm với Hàn Quốc). Nhờ vậy, tạo cơ hội cạnh tranh đáng kể cho hàng xuất khẩu của Việt Nam so với các đối thủ cạnh tranh khác trong khu vực như Trung Quốc, Indonexia, Malayxia và Thái Lan.

Ngược lại, Việt Nam cắt giảm thuế quan với 92,7% giá trị nhập khẩu (tính theo số liệu năm 2012), chiếm 89,2% số dòng thuế, chủ yếu với các nhóm hàng công nghiệp như nguyên phụ liệu dệt, may, nguyên liệu nhựa, linh kiện điện tử, xe tải và xe con từ 3.000 cc trở lên, phụ tùng ô tô, điện gia dụng, một số sản phẩm sắt thép, dây cán điện, v.v… Phần lớn trong số này là các nguyên, phụ liệu cần nhập khẩu phục vụ sản xuất trong nước, giúp giảm phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu từ một vài nước khác.

Môi trường pháp lý minh bạch, thông thoáng sẽ góp phần khuyến khích đầu tư từ Hàn Quốc vào Việt Nam, kèm theo công nghệ cao, trình độ quản lý tiên tiến và cơ hội tiếp cận các thị trường thứ ba. Trong quá trình đàm phán Hiệp định VKFTA, hai Bên cũng đã thống nhất nội dung Thỏa thuận thực thi các cam kết hợp tác kinh tế, theo đó, phía Hàn Quốc hỗ trợ Việt Nam nâng cao năng lực xây dựng, thực thi chính sách, nâng cao sức cạnh tranh của các lĩnh vực mà Hàn Quốc có thế mạnh và Việt Nam có nhu cầu hợp tác để cạnh tranh xuất khẩu bền vững như nông nghiệp, thủy sản và lâm nghiệp; công nghiệp điện tử, công nghiệp lọc hóa dầu, công nghiệp hỗ trợ, v.v…

Ngoài ra, theo kết quả nghiên cứu chung do hai Bên thực hiện, với nội dung toàn diện, Hiệp định VKFTA dự báo sẽ đem lại những lợi ích xã hội tích cực nhờ tạo thêm nhiều cơ hội việc làm cho người lao động Việt Nam, nâng cao thu nhập, đặc biệt của nhóm lao động phổ thông, lao động không có tay nghề cao, góp phần xóa đói, giảm nghèo ở nông thôn.

Việc ký kết Hiệp định VKFTA là một bước đi cụ thể thực hiện chiến lược chủ động hội nhập, trong đó hội nhập kinh tế quốc tế là trọng tâm, hỗ trợ quá trình chuyển dịch cơ cấu, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đồng thời, góp phần tích cực phát triển quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam – Hàn Quốc, theo hướng ổn định, lâu dài, góp phần duy trì và củng cố môi trường hòa bình, ổn định trong khu vực.

Phát biểu sau Lễ ký kết, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng khẳng định, có được kết quả này trước hết là có sự chỉ đạo sát sao và hết sức quyết liệt từ phía Lãnh đạo Cấp cao hai Bên.

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng nhấn mạnh, Hiệp định vừa ký kết có một số đặc điểm rất đáng quan tâm. Trước hết thời gian đàm phán kể từ khi bắt đầu khởi động vòng đàm phán thứ nhất cho đến khi kết thúc về mặt kỹ thuật chỉ kéo dài hơn 2 năm và cho đến Lễ ký chính thức thì chưa đến 3 năm. Đây cũng là một trong những Hiệp định có thời gian đàm phán tương đối ngắn so với các Hiệp định khác mà Việt Nam đã ký kết và đang đàm phán. Đặc điểm thứ hai, Hiệp định giữa hai Bên là một Hiệp định mang tính toàn diện, có mức độ cam kết cao và đảm bảo cân bằng lợi ích hai nước. Đặc điểm thứ ba, bên cạnh văn kiện chính là Hiệp định Thương mại tự do giữa hai nước thì Việt Nam – Hàn Quốc còn ký kết một Biên bản thỏa thuận về hỗ trợ, hợp tác để đảm bảo khả năng thực thi Hiệp định có hiệu quả nhất. 

“Có thể nói về tổng thể, những đối tượng được hưởng lợi của Việt Nam thông qua Hiệp định này trước hết là khu vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn, khu vực công nghiệp chế biến, khu vực công nghiệp sử dụng nhiểu lao động như là dệt may và da giày. Ngoài ra, bên cạnh việc ký Hiệp định Thương mại tự do, lãnh đạo hai Bên cũng đã trao đổi một số các biện pháp tiếp tục thúc đẩy hợp tác thương mại giữa hai nước. Trong đó, Hàn Quốc cam kết sẽ giúp đỡ Việt Nam phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ, ngành mà hiện nay Việt Nam còn yếu. Thứ hai, tạo điều kiện để các sản phẩm nông nghiệp trong đó có thủy sản, rau quả của Việt Nam sẽ được xuất khẩu sang Hàn Quốc với khối lượng ngày càng tăng và được hưởng thuế suất ưu đãi. Thứ ba, phía Hàn Quốc cũng cam kết thúc đẩy các dự án trong lĩnh vực năng lượng, đặc biệt là năng lượng điện và Năng lượng dầu khí”- Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng nhấn mạnh. Đồng thời, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cũng tin tưởng rằng, trong thời gian tới, khi Hiệp định Thương mại tự do giữa hai nước được thực thi chắc chắn quy mô và chất lượng trong hợp tác đối với lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư của hai nước sẽ có bước tiến nhảy vọt và hai Bên hoàn toàn có điều kiện tin rằng, mục tiêu kim ngạch xuất nhập khẩu hai nước đạt 70 tỷ USD vào năm 2020 là khả thi.

Đồng tình với ý kiến của Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng, Bộ trưởng Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc Yoon Sang-jik tin tưởng rằng, với việc Hiệp định VKFTA chính thức được ký kết sẽ là bước ngoặt lớn trong quan hệ giữa hai nước và chắc chắn trong thời gian tới mối quan hệ này sẽ sâu rộng hơn nữa. Đồng thời, Bộ trưởng Yoon Sang-jik tin tưởng rằng, Hiệp định VKFTA sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế của Việt Nam cũng như thúc đẩy sự hợp tác kinh tế giữa hai nước và tạo lợi ích chung cho cả hai nước. Để người dân hai nước có mối quan hệ tốt hơn cũng như cuộc sống chất lượng hơn thông qua Hiệp định thương mại này, Bộ trưởng Yoon Sang-jik cũng cam kết sẽ cùng Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng tích cực dành sự quan tâm để hoàn thành các Hiệp định nội bộ cần thiết nhằm giúp Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Hàn Quốc sớm đi vào thực thi.

Sau khi ký kết, hai nước sẽ tiến hành thủ tục phê chuẩn theo quy định pháp luật của từng nước. Theo cam kết, Hiệp định sẽ có hiệu lực từ ngày đầu tiên tháng thứ hai kể từ ngày hai Bên thông báo bằng văn bản qua kênh ngoại giao về việc hoàn thành các thủ tục nội bộ, hoặc từ ngày nào khác mà hai Bên thống nhất.

Bên cạnh những tác động tích cực nêu trên, Hiệp định cũng sẽ đặt ra nhiều thách thức đối với Việt Nam

Thứ nhất, việc cắt giảm thuế quan sẽ tạo thêm sức ép cạnh tranh đối với các doanh nghiệp trong nước. Tuy nhiên, lợi ích thu được từ hiệu quả nhập khẩu và xuất khẩu, động lực thúc đẩy doanh nghiệp Việt Nam vươn lên ứng phó với thách thức... sẽ là những yếu tố quan trọng giúp cho sản xuất trong nước phát triển.

Thứ hai, các cơ quan quản lý Nhà nước sẽ phải không ngừng kiện toàn tổ chức, nâng cao năng lực cán bộ mới có thể đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước trong môi trường kinh tế vận hành theo thông lệ quốc tế.

Thứ ba, các địa phương, cộng đồng doanh nghiệp và người dân cần phải nhận thức đầy đủ hơn về tiến trình hội nhập nói chung và việc thực hiện Hiệp định VKFTA nói riêng, qua đó mới có thể khai thác hiệu quả các lợi ích cũng như hạn chế những tác động bất lợi của Hiệp định.

 Nguồn: Cổng thông tin điện tử Bộ Công Thương

Các bài khác